شاید این ضرب‌المثل قدیمی را شنیده باشید که «یک سیب خراب می‌تواند کل سبد را خراب کند!» بنابراین یک کارمند بی‌انگیزه نیز می‌تواند همانند یک سیب خراب، تمام کارمندان یک مجموعه را دچار بی‌انگیزگی کند. مهم است بدانید که انگیزه کارکنان کلید موفقیت سازمان است. انگیزه نقش مهمی در سرعت کار، کیفیت و افزایش بهره‌وری در سازمان دارد. زمانی‌که کارکنان انگیزه نداشته باشند، این عوامل در سازمان به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرند. بنابراین، یک محیط مثبت و با انگیزه در محل کار برای حفظ انگیزه و اشتیاق کارکنان مهم است. در این راستا باید به سخنان کارکنان خود گوش داده، دلایل بی انگیزگی آن‌ها را شناسایی کرده و برای رفع آن‌ها اقدام کرد. در ادامه به بررسی دلایل بی انگیزگی کارکنان و سپس راهکارهای غلبه بر آن خواهیم پرداخت. اگر این موضوع برای شما نیز اهمیت دارد، با ما همراه شوید.
چرا بی انگیزگی کارکنان برای یک سازمان مهم است؟
بی انگیزگی مسری است؛ به طوری‌که یک کارمند بی انگیزه که دائماً در مورد کار یا سایر عوامل نامطلوب صحبت می‌کند، می‌تواند به سرعت این بی انگیزگی را به همکاران و سایر کارمندان نیز منتقل کند. سازمان‌ها همیشه در معرض خطر بی‌انگیزگی قرار دارند. به همین خاطر مهم است که از آن آگاه باشید و بدون تأخیر دلایل بی انگیزگی کارکنان خود را بشناسید و با آن‌ها مقابله کنید. برای مقابله مؤثر با بی انگیزگی، یک سازمان باید دلیل این موضوع را بداند. اگر یک رئیس یا همکار بتواند به ایجاد انگیزه در کارکنان کمک کند، می‌تواند باعث تقویت روحیه کارکنان شود و ضمن انرژی بخشیدن به آن‌ها، به بهره‌وری بیشتر و پیشرفت کلی شرکت خود نیز کمک کند!
نشانه‌های بی انگیزگی در محیط کار
اگر بیشتر از آنکه در مورد کار خود هیجان زده باشید، در محیط کار خود احساس خستگی و بی حوصلگی می‌کنید، پس می‌توانید بفهمید که دچار بی انگیزگی شده‌اید. ممکن است یک فرد خود متوجه بی انگیزگی‌اش در محیط کار نباشد. به همین خاطر در اینجا به بررسی برخی از علائم و نشانه‌های بی انگیزگی در محیط کار می‌پردازیم که به قرار زیر هستند:
- دیر رسیدن به محل کار
- تمایل به زود ترک کردن محل کار
- سرعت پایین در انجام وظایف کاری
- کیفیت پایین در انجام وظایف کاری
- داشتن شکایت و گلایه بسیار از کار
- سرپیچی کردن از دستورات مافوق
- بی حوصلگی در حین انجام فعالیت کاری
- تمایل به طولانی کردن زمان تنفس یا غذا خوردن
- تأخیر داشتن در تحویل گزارشات کاری
- بدخلقی در محیط کار
اگر یکی از رفتارهای فوق یا رفتاری شبیه به آن را در محیط کار از خود می‌بینید، پس می‌توان گفت که شما دچار بی‌انگیزگی هستید یا دچار بی‌انگیزگی شده‌اید. حالا باید برای غلبه بر آن به دنبال راهکار باشید. در ادامه به بررسی دلایل بی‌انگیزگی کارکنان می‌پردازیم. ببینید که در بین این دلایل، کدام‌یک شما را دچار بی انگیزگی کرده است. سپس برخی از راهکارهای مؤثر در این زمینه را نیز ارائه خواهیم داد.
[irp posts=”11723″ ]
مهم‌ترین دلایل بی انگیزگی کارکنان چیست؟
بی انگیزگی همیشه در کمین کارمندان شرکت‌ها و سازمان‌ها قرار دارد و می‌تواند دلایل مختلف و بسیاری داشته باشند. اما اگر در اینجا بخواهیم برخی از مهم‌ترین دلایل بی انگیزگی کارکنان را بررسی کنیم، موارد زیر در اولویت قرار دارند:
- عدم قدردانی
معمولاً کارمندان در ابتدای فعالیت کاری خود، ایده‌های خوبی برای پیشبرد اهداف سازمانی دارند، اما ایده‌ها و پیشنهادات آن‌ها بدون ذکر نام در جلسات کاری عنوان می‌شود یا اصلاً به آن‌ها توجه نمی‌شود. همچنین در مسیر کاری نیز برخی از کارمندان حقیقتاً بسیار وظیفه شناسانه فعالیت‌های محوله‌ی خود را به انجام می‌رسانند، اما مدیریت از زحمات آن‌ها تشکر نمی‌کند. عدم قدردانی از کارمندان یا تحسین و تشویق نکردن آن‌ها در محیط کار می‌تواند یکی از مهم‌ترین علل بی انگیزگی کارکنان باشد.
- کار بیش از حد
حجم کاری زیاد و حتی حجم کاری غیرواقعی سبب می‌شود تا کارمندان احساس کنند که این حجم کاری از توان آن‌ها خارج است و دچار بی‌انگیزگی شوند. درواقع ممکن است این حس در آن‌ها ایجاد شود که کارها تمام ناشدنی هستند. بنابراین یکی دیگر از علل بی انگیزگی کارکنان می‌تواند حجم کاری سنگین آن‌ها باشد.
- عدم وضوح در کار
در برخی از سازمان‌ها، کارمندان کارهای متفرقه زیادی انجام می‌دهند و وظیفه و کار اصلی آن‌ها واضح یا مشخص نیست. در این صورت کارمند وقتی هر روز یا هر هفته کارهای متفاوتی به وی محول می‌شود و کار مشخصی در سازمان ندارد، می‌تواند دچار بی‌انگیزگی شود.
- عدم علاقه‌مندی
ممکن است کارمندی به وظیفه‌ای که در سازمان دارد، هیچ علاقه‌ای نداشته باشند. این موضوع نیز می‌تواند از علل بی انگیزگی کارکنان باشد. درواقع بسیار پیش می‌آید که افراد در سمت‌هایی فعالیت می‌کنند که از درون علاقه‌ای به آن ندارند!
- حقوق و مزایای پایین
یکی از اصلی‌ترین دلایل بی انگیزگی کارکنان، حقوق و مزایای پایین آن‌ها است. باید این نکته را در نظر داشته باشیم که دلیل اصلی کار کردن افراد در شرکت‌ها، نهادها و سازمان‌های مختلف، داشتن حقوق و درآمد است. وقتی این حقوق به درستی و به‌حق پرداخت نمی‌شود، طبیعی است که خود دلیل بی انگیزگی پرسنل شود!
برای رفع این مشکل و پرداخت منصفانه حقوق و مزایا می‌توان از نرم افزار حضور وغیاب استفاده کرد.
- ناعدالتی
وجود ناعدالتی در محیط کار را می‌توان یکی از اصلی‌ترین دلایل بی انگیزگی کارکنان محسوب کرد. این بی عدالتی می‌تواند در رفتار مدیریت با کارکنان، در پرداخت حقوق، دادن مرخصی و بسیاری از جهات دیگر نمود پیدا کند. وقتی یک کارمند احساس کند که رفتار ناعادلانه‌ای در شرکت یا سازمان وجود دارد، مستعد بی‌انگیزگی خواهد شد.
- عدم امنیت شغلی
کارمندانی که شغل یا سمت موقت دارند، وقتی می‌دانند که هر لحظه ممکن است شغل یا سمت خود را از دست بدهند، احساس بی‌ثباتی و عدم امنیت شغلی، سبب بی انگیزگی آن‌ها خواهد شد. معمولاً چنین کارمندانی در پس زمینه به دنبال شغل دیگری هستند و تمرکز کافی روی شغل فعلی خود ندارند!
- نبود پیشرفت شغلی
وقتی یک کارمند علی‌رغم اینکه به خوبی به وظیفه‌ی خود عمل کرده، اما برای مدت طولانی هیچ ترفیع یا تشویقی کاری نداشته است، بی‌انگیزه خواهد شد. بنابراین نبود پیشرفت شغلی برای مدت طولانی می‌تواند کارمندان را بشدت بی‌انگیزه کند.
- رهبری ضعیف
به جرئت می‌توان گفت که در بسیاری از محیط‌های کاری، دلیل بی انگیزگی پرسنل می‌تواند رهبری یا مدیریت ضعیف باشد. درواقع بیشتر مشکلاتی که تا به اینجا در بیان دلایل بی انگیزگی کارکنان بیان کردیم نیز می‌توانند در جریان نبود مدیریت قوی در شرکت ایجاد شوند. وقتی تیم مدیریت به اندازه کافی قوی یا کارآمد نیست، به مشکلات کاری و روانی کارمندان نیز توجهی نشان نخواهد داد و همین موضوع می‌تواند علت بی‌انگیزه شدن کارمندان در سازمان باشد!
- مشکلات شخصی کارمندان
ممکن است در یک سازمان اکثر تلاش برای ایجاد انگیزه در افراد صورت بگیرد، اما برخی از کارکنان هنوز هم بی‌انگیزه باشند. گاهی دلیل اصلی بی انگیزگی کارکنان می‌تواند ربطی به محیط کار نداشته باشد، بلکه به زندگی شخصی آن‌ها مربوط باشد. مشکلاتی همچون اختلافات خانوادگی، طلاق، فوت یک عزیز، بیماری، مستأجری، افسردگی و…. می‌تواند از جمله دلایل بی انگیزگی کارکنان در محیط کار باشد که البته به‌صورت معمول این نوع بی انگیزگی موقتی است و اگر مشکلات فضای کاری به آن اضافه نشود، پس از مدتی رفع خواهد شد!
موارد فوق از جمله دلایل بی انگیزگی کارکنان در محیط‌های کاری مختلف هستند که دلیل اصلی بی انگیزگی کارکنان در هر محیط می‌تواند با محیط دیگر تفاوت داشته باشد. ممکن است در یک سازمان مدیریت ضعیف و در سازمان دیگر، حقوق و مزایای کم، دلیل اصلی بی انگیزگی کارکنان باشد. بنابراین مدیریت باید بتواند دلیل اصلی بی انگیزگی کارکنان در شرکت یا سازمان خود را تشخیص داده و برای رفع آن اقدام نماید.
راهکارهای غلبه بر بی انگیزگی کارکنان
خوشبختانه راهکارهای زیادی برای مقابله با بی انگیزگی کارکنان وجود دارد که می‌توان با استفاده از آن‌ها به کارمندان انگیزه بخشیده و بهره‌وری کلی کار سازمان را افزایش داد. از جمله راهکارهای مطرح برای این موضوع می‌توان موارد زیر را بیان کرد:
- ایجاد چالش
در صورت بی‌علاقگی نسبت به کار می‌توان برای کارمندان چالش ایجاد کرد. این چالش می‌تواند در راستای سمت یا وضعیت شغلی آن‌ها باشد یا حتی می‌تواند آن‌ها را در سمت دیگری که بیشتر به آن علاقه‌مند هستند قرار دهد. البته اگر مدیریت ضعیف باشد، کارمندان خود می‌توانند وظایف کاری خود را با تعیین یک هدف به یک چالش هیجان‌انگیز برای خود تبدیل کنند تا با ایجاد انگیزه در خود، حس خوبی در محیط کار داشته باشند. البته اگر مدیریت بتواند این وضعیت را به صورت کلی در محیط کار ایجاد کند، روی ایجاد انگیزه کل سازمان تأثیر خواهد گذاشت. حل کردن مسئله و چالش می‌تواند برای غلبه بر انگیزگی مفید باشد!
- تحسین و تشویق
در جریان موفقیت در چالش‌های کاری، عملکرد مطلوب کارکنان در وظایف کاری، در ارائه پیشنهادات یا هر مورد سودمند دیگر از جانب کارکنان، باید آن‌ها را مورد تشویق و تحسین قرار داد. حداقل کاری که در این زمینه می‌توان کرد، این است که نام کارمند وظیفه‌شناس یا کسی که پیشنهاد خوبی را برای سازمان ارائه کرده است را در جمع و در جلسات کاری بیان کرد.
در هر صورت اگر تیم مدیریت نسبت به این موضوع بی توجه بود، خود کارمندی که خواهان ایجاد انگیزه در خود است نیز می‌تواند در صورت انجام موفقیت‌آمیز یک کار، برای خود یک پاداش در نظر بگیرد. شاید رفتارهای فردی به اندازه تمهیدات مدیریت در این زمینه اثربخش نباشد، اما می‌تواند تا حدودی در غلبه بر بی‌انگیزگی فردی هم مؤثر باشد!
- آزادی عمل
دادن آزادی عمل به کارکنان سبب می‌شود تا آن‌ها با رها شدن از قید و بندهای خشک کاری، بتوانند کارها را با روش خود با سرعت و دقت بیشتری به پیش ببرند. بنابراین مدیر می‌تواند با دادن آزادی عمل به کارمندان برحسب وظایف و رده شغلی آن‌ها، گامی در جهت رفع بی انگیزگی در سازمان بردارد.
- بازخورد
بازخوردها می‌توانند محرک‌های بسیار عالی برای از بین بردن بی انگیزگی و ایجاد انگیزه در کارکنان باشند. از روی بازخوردها می‌توان به نقاط قوت و ضعف خود در یک کار خاص پی برد. اگر شما به‌عنوان یک کارمند در محیط کار احساس بی انگیزگی می‌کنید، اگر انتظار دارید مدیرتان به شما بازخورد بدهد اما وی این کار را نمی‌کند، خودتان می‌توانید پس از انجام هر وظیفه شغلی از وی یا از دیگر مافوق‌های خود بازخورد بخواهید.
آن‌گاه نوع بازخوردها، به‌خصوص بازخوردهای مثبت می‌تواند به‌عنوان یک منبع انرژی، شما را تا حد زیادی از بی‌انگیزگی نجات دهد. البته اگر شما خود مدیر یک مجموعه هستید و از بی انگیزگی کارکنان خود رنج می‌برید، باز هم با دادن بازخوردهای مثبت (اما نه دور از واقعیت) می‌توانید روزنه‌های امید و انگیزه در مجموعه را روشن کنید. چراکه کارکنان در پی بازخوردها به فکر بهبود خود خواهند بود و این به معنای ایجاد انگیزه در کار است!
- صمیمیت
محیط کار خشک که در آن ارتباط خوبی بین کارکنان یا مدیر وجود ندارد، می‌تواند خود علت بی انگیزه شدن کارمندان باشد. به همین خاطر ایجاد صمیمیت با سایر همکاران می‌تواند در بهبود این روند و ایجاد انگیزه در کارکنان مؤثر باشد. مدیر می‌تواند با ایجاد رابطه صمیمی (البته در چهارچوب مناسب) به رفع بی انگیزگی کارکنان خود کمک کند. اگر مدیر این کار را نکرد، خود کارکنان می‌توانند با ایجاد حس همکاری در ارتباط با هم، با گفت‌وگوی مفید و سایر رفتارهای خلاقانه، انگیزه ایجاد کرده و حس بهتری نسبت به کار خود داشته باشند. صمیمیت می‌تواند نقطه مقابل افسردگی یا بی انگیزگی باشد!
- احترام
«احترام» یکی از ارزش‌های بالای اخلاقی در دنیای انسان‌ها است که در هر زمینه‌ای می‌تواند تحول ایجاد کند. احترام گذاشتن به کارکنان، نه بخاطر جایگاه شغلی آن‌ها یا بخاطر عملکرد خوب آن‌ها، بلکه صرفاً به خاطر انسان بودن آن‌ها می‌تواند محیط کار را به یک محیط گرم، با نشاط و سرشار از انگیزه تبدیل کند. در این صورت کارمندان می‌دانند که حتی در صورتی که در کار خود مرتکب اشتباه نیز شوند، شخصیت انسانی و احترام آن‌ها در محیط کار زیر سؤال نمی‌رود. بنابراین یک کارمند خود باید برای همکاران احترام قائل باشد تا بتواند ارتباط خوب و صمیمی با آن‌ها داشته باشد و مدیر هم می‌تواند با احترام گذاشتن به کارکنان خود این امر را تقویت کند!
[irp posts=”8603″ ]
- کار تیمی
انجام کارها به‌صورت تیمی می‌تواند برای بیشتر افراد انگیزه‌بخش باشد. به همین خاطر مدیریت در صورت مشاهده بی‌انگیزگی وسیع در بین کارمندان خود می‌تواند ترتیبی را اتخاذ کند تا کارها به‌صورت تیمی و پروژه‌ای به کمک تمام کارکنان یا به‌صورت چند گروه از آن‌ها اجرا شود. این موضوع می‌تواند در برخی از محیط‌های کاری، باعث تقویت مشارکت کارکنان شده و بی انگیزگی را برطرف نماید.
- قدردانی، قدردانی و قدردانی
نه تنها در محیط‌های کاری، بلکه در روابط بین فردی، در روابط خانوادگی و هر نوع رابطه دیگر، قدردانی معجزه می‌کند. حالا این معجزه می‌تواند در محیط کار به کمک شما بیاید. به‌عنوان یک مدیر، اگر به دنبال راهی هستید تا بتوانید به‌صورت جدی، کارآمد و سریع، انگیزه کارمندان خود را بالا ببرید، از آن‌ها قدردانی کنید. البته قدردانی شما نباید حالت فرمالیته داشته باشد. به همین خاطر بنشینید و به ارزش‌های هریک از کارمندان خود فکر کنید.
آن‌گاه ارزش‌های واقعی آن‌ها و کارهای ارزشمندی که انجام داده‌اند را به آن‌ها یادآور شده و حقیقتاً از آن‌ها قدردانی کنید. آن‌ها صداقت موجود در کلام شما را احساس خواهند کرد و این موجب افزایش انگیزه در آن‌ها می‌شود. اگر بتوانید این روند را تبدیل به کار روتین در سازمان خود کرده و بابت هر کار صحیحی که انجام می‌شود از کارمندان خود قدردانی کنید، به‌زودی انگیزه در مجموعه کاری شما جریان خواهد گرفت.
- گوش دهید
گوش دادن فعال و مؤثر یکی از ویژگی‌های مطرح برای مدیران امروزی است. یک مدیر موفق کسی است که بتواند خوب به کارمندان خود گوش داده و نیازها و دغدغه‌های آنان را درک کند. وقتی شما به‌عنوان یک مدیر یاد نگرفته‌اید که خوب گوش کنید، بهتر است از همین حالا برای تقویت این امر در خود دست به کار شوید. گوش دادن می‌تواند شما را متوجه تمام کم و کاستی‌های فیزیکی و روانی محیط کاری‌تان کند تا بتوانید برای هریک از آن‌ها اقدام مناسبی انجام دهید. اگر گوش ندهید، متوجه کمبودها و مشکلاتی که به ظاهر مشخص نیستند، نخواهید شد. آن‌گاه همین موضوع می‌تواند ضربات سنگینی به فعالیت کاری شما وارد کند.
- اشتراک‌گذاری اطلاعات
درست است که هر سازمان یا شرکت برای خود یک سری اطلاعات محرمانه دارد که لازم نیست کارمندان از آن‌ها آگاه شوند. اما برخی از اطلاعات مهم را می‌توان با کارمندان در میان گذاشت تا آن‌ها از تصمیمات و برنامه‌های مدیریتی محیط کاری خود باخبر شوند. بی اطلاع گذاشتن کارمندان از برنامه‌های سازمان می‌تواند خود از دلایل بی انگیزگی کارکنان باشد.
وقتی شما به کارمندان خود اعتماد کرده و برخی از برنامه‌های اصلی مدیریت و اهداف سازمان را با آن‌ها به اشتراک می‌گذارید، درواقع دارید آن‌ها را به همکاری بیشتر دعوت می‌کنید و این موضوع حس ارزشمندی را به آن‌ها منتقل می‌کند. آن‌ها وقتی بدانند برای سازمان ارزشمند هستند و می‌توانند روی رسیدن به اهداف آن نقش مؤثری داشته باشند، انگیزه دریافت خواهند کرد!
موارد فوق از جمله راهکارهای کلی هستند که می‌توانند برای رفع علت بی انگیزه شدن کارمندان در شرکت‌ها یا محیط‌های کاری مؤثر واقع شوند. البته موارد فوق می‌توانند الگو بوده و برای به کارگیری راهکارهایی دیگر مورد توجه قرار بگیرند. موارد فوق کمک می‌کند تا یک مدیر یا کارمند بتواند دیدگاه واضح‌تری نسبت به رفع دلیل بی انگیزگی پرسنل در سازمان داشته باشند و برای آن اقدام کنند. در هر صورت هم خود کارمندان و هم مدیر یا مدیران یک مجموعه کاری می‌توانند از راهکارهای ارائه شده برای انگیزه بخشیدن به محیط کار استفاده نمایند.
اهمیت انگیزه کارکنان در عصر مدرن
در محیط کار پرشتاب امروزی، انگیزه کارکنان بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. با توجه به حواس‌پرتی‌های زیاد و اولویت‌های رقابتی دنیای امروز، از دست دادن تمرکز برای کارمندان آسان است. با این حال، با انجام اقداماتی برای حفظ انگیزه و مشارکت کارکنان خود، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که تیم شما در بهترین حالت خود کار می‌کند و به اهداف خود می‌رسد. شما به‌عنوان یک مدیر می‌توانید نقش بسزایی در ایجاد انگیزه در کارمندان خود داشته باشید. پس قدرت خود را دست کم نگیرید و سعی کنید از نفوذ و اختیارات خود در سازمان برای ایجاد انگیزه استفاده نمایید.
جمع‌بندی
بی انگیزگی در کارکنان یک مشکل رایج در محیط کار است. با درک علل و اثرات منفی بی انگیزگی و همچنین اجرای استراتژی‌هایی برای غلبه بر آن، در نهایت می‌توانید به ایجاد یک محیط کاری سازنده‌تر و مثبت کمک کنید. به یاد داشته باشید که به رسمیت شناختن کارمندان و در نظر گرفتن پاداش برای آن‌ها، ارائه استقلال، ارائه فرصت‌های رشد و بهبود شیوه‌های مدیریت می‌تواند در ایجاد انگیزه کارکنان مؤثر باشد.
اگر در محل کار خود بی انگیزگی را تجربه می‌کنید، سعی کنید برخی از استراتژی‌های نامبرده در این مطلب را اجرایی نمایید تا به کارکنان خود کمک کنید بر آن غلبه کنند. اگر راهکار دیگری برای این موضوع سراغ دارید، می‌توانید آن را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.
